“Ik zeg niet dat alle klachten, tuchtzaken en claims te voorkomen zijn, maar er is voor patiënt én zorgverlener wel heel veel ellende te voorkomen met goede gesprekken. Daar verdienen zorgverleners begeleiding in, juist omdat ze zo enorm betrokken zijn,” aldus Eva Deen in de laatste uitgave van MediRisk Alert. In Leernetwerk OPEN wordt veel nagedacht over manieren waarop zorgverleners geholpen kunnen worden om ‘OPEN’ te zijn.
Vanuit haar ervaring als tuchtrechter en coach in ‘open disclosure’ weet Eva Deen dat artsen vaak hevig geraakt zijn door wat er is gebeurd. Zij ziet hoe dat van invloed kan zijn op de manier waarop artsen in gesprek gaan met een patiënt. Daarnaast zijn veel artsen bang voor juridische consequenties, en weten zij vaak niet wat ze wel en niet mogen zeggen. Daarom is het belangrijk dat artsen leren wat er allemaal kan spelen na een incident, en hoe je daarmee om zou moeten gaan: “Train je medewerkers in deze gesprekken, is mijn advies. Wijd regelmatig bijeenkomsten aan openheid rond incidenten. En maak informatie over ‘wat te doen bij een incident’ direct en makkelijk beschikbaar.”
In OPEN ziekenhuizen wordt hard gewerkt aan goede opvang voor zorgverleners. Vaak gebeurt dat in de vorm van ‘peer support’, opvang door collega’s die daar speciaal in zijn getraind. Een ondersteunende omgeving draagt waarschijnlijk bij aan openheid naar de patiënt, maar is geen garantie dat openheid op de juiste manier gebeurd. Daarvoor kan het nodig zijn om te voorzien in de coaching die Deen bepleit, ‘disclosure coaching’ of training. In de praktijk wordt hieraan soms op informele wijze vorm gegeven vanuit de afdeling, bijvoorbeeld door een oud-gediende in het vak die zelf heeft meegemaakt dat er iets misging, of door een klachtenfunctionaris die de arts ondersteunt.
In OPEN houden wij ons bezig met de organisatie van openheid in ziekenhuizen. Deen stipt in haar interview een aantal thema’s aan die in het vervolg van OPEN aan bod kunnen komen: is het nodig om te voorzien in een disclosure coach? En hoe geef je meer bekendheid aan openheid in het ziekenhuis? Dat zijn voorbeelden van vragen waar wij samen met het Leernetwerk antwoorden op zoeken, bijvoorbeeld op Netwerkbijeenkomsten. Meer weten? Neem contact op met Berber Laarman via b.s.laarman@vu.nl