Op deze pagina verzamelen we relevante informatie uit diverse media. Heeft u een tip? Neem contact op met Berber Laarman op b.s.laarman@vu.nl.
|
Frans Bromet maakte een documentaire over de impact van een tuchtklacht Fouten maken is menselijk, wordt ons van jongs af aan voorgehouden. Toch heeft de dokter geen boodschap aan de geruststellende werking die hier vanuit lijkt te gaan. Zijn fouten hebben verstrekkende gevolgen, niet in de laatste plaats voor de patiënten. Hen wordt een onjuiste diagnose, verkeerde medicatie of nalatig handelen verweten. Terecht of niet, de impact op het leven van de arts is groot. Schuld en schaamte op het werk en thuis, maar ook onzekerheid die vaak tot ver na een incident wordt gevoeld, valt de arts ten deel. Filmmaker Frans Bromet praat met artsen die het aandurven om voor de camera te vertellen over fouten die zij hebben gemaakt of die hen worden aangerekend. |
Artikel in Medisch Contact, ‘En hoe is het eigenlijk met jóu?’ 23-06-2016 Slachtoffers van medische missers vragen terecht aandacht. Maar wat doet het eigenlijk met degene die de calamiteit veroorzaakt – de arts? Het persoonlijke verhaal van Sander Romijn, long- en traumachirurg in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. |
The Wall Street Journal: “Hospitals find a way to say ‘I’m sorry’.” Artikel in The Wall Street Journal over communication and resolution programma’s zoals PEARL aan Stanford University, waarover op deze website eerder een Ted Talk is geplaatst (zie iets naar beneden op deze pagina). In het artikel wordt ter illustratie de ervaring van Gary Avila, betrokkene bij een medisch incident, besproken. “The sincerity of the apology she gave, expressing regret and acknowledging his suffering, “was the first time anyone ever said ‘I’m sorry’ “after a difficult hospital experience.” |
|
Sidney Dekker: ‘Medische fout criminaliseren schaadt veiligheid’, interview in Medisch Contact, 25-01-2016 Australisch hoogleraar Sydney Dekker over het verbeteren van patiëntveiligheid door op een andere manier met fouten om te gaan: ‘Het probleem van criminalisering van fouten moet je maatschappelijk oplossen. Op korte termijn lijkt het de veiligheid te vergroten, er worden zaken gewonnen, we geven mensen de illusie dat we ze beschermen tegen niet-functionerende medici. Maar op lange termijn creëren we een cultuur van geheimhouden van risico’s, van niet-vertellen, doofpotten, angst en defensieve geneeskunde.’ |
Radio-uitzending over Smalhout Stichting voor bijstand aan patiënten na incidenten, 13 januari 2016 De prof. dr. Smalhout Stichting wil patiënten ondersteunen na een medisch incident. Speciale aandacht gaat uit naar het voorkomen dat medische incidenten onder de pet worden gehouden. Oprichter en anesthesioloog Hans Kraak vertelt over de zienswijze van Smalhout op openheid na incidenten: ‘Daarin [de opleiding door Smalhout] werd iedere keer benadrukt dat je naar je patiënten toe open en eerlijk moet zijn. Ook als er fouten gemaakt worden, want die worden gemaakt, dat is niet anders.’ |
Artikel in NRC: “Het verborgen verdriet van de dokter”, 24-11-2015 In het ziekenhuis is het ongebruikelijk om te praten over overleden patiënten of fouten. Maar ook de arts heeft emoties. Het ziekenhuis in Groningen wil een taboe doorbreken. |
| Artikel in Medisch Contact: “Klachtenbemiddeling voorkomt erger”, 22-10-2015 Door: Dick Engberts Niet alleen artsen maar ook patiënten geven de voorkeur aan een snelle en informele klachtafhandeling. Bemiddeling – en meer specifiek: mediation – kan hierbij helpen. De praktijk is hoopgevend. |
Artikel in Medisch Contact: “Waardeer de frisse blik van de co”, 22-09-2015 Afhankelijkheid bij coassistenten nog altijd sta in de weg. Ondanks alle aandacht voor het belang van reflectie en feedback, durven de meeste co’s en aiossen nog steeds niet openlijk kritiek te uiten op opleiders en anderen van wie zij afhankelijk zijn. Er zou nu eindelijk eens aan de noodzakelijke openheid gewerkt moeten worden. |
‘Altijd wat’ maakte een reportage over het effect van een medische fout op de zorgverlener 14-10-2014 Een medisch incident kan grote impact hebben op de zorgverlener. Sommigen van hen ontwikkelen gezondheidsproblemen ten gevolge van het incident, zoals depressie, verslaving, of PTTS. Bovenstaand fragment maakt duidelijk wat de gevolgen van een medisch incident voor de zorgverlener kunnen zijn, en wat voor invloed dat vervolgens op de patiënt en de veiligheid van zorg kan hebben. Een open en veilige cultuur waar de nadruk ligt op het leren van incidenten kan bijdragen aan de vermindering van de ernst van deze gevolgen. Opvang voor de zorgverlener en begeleiding in de communicatie met de patiënt is onderdeel van een dergelijke open en veilige cultuur. En gerelateerd, een praktijkperikel over de impact van een tuchtklacht in het Medisch Contact. |
|
TEDx Talk: Transparency, Compassion, and Truth in Medical Errors 12 februari 2013 Leilani Schweizer verloor haar zoontje ten gevolge van een medische fout. In deze TEDx Talk vertelt ze hoe het Stanford University Hospital haar opving na zijn overlijden. Een pleidooi voor openheid en medeleven na medische fouten. Niet alleen voor de patiënt, maar ook voor de betrokken zorgverlener. |
Zorgveilig verzamelt verhalen van patiënten en zorgverleners Stichting ZorgVeilig.nl (voorheen PatientVeilig.nl) wil een belangrijke rol spelen bij het vertellen van verhalen met betrekking tot veilige en onveilige zorg. Onafhankelijk en kritisch, maar met zorg. Dus niet door de schuldvraag centraal te stellen, maar door inzicht te geven en concrete oplossingen te beschrijven. |
Gedragscode Openheid na medische incidenten: betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid De Gedragscode Openheid na medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid is ontstaan uit de behoefte aan handvatten voor hoe om te gaan met letselschadeafhandeling na een medisch incident. Deze gedragscode bevat aanbevelingen die helpen problemen te voorkomen of op te lossen. Het gaat daarbij om problemen die zijn ontstaan bij het vaststellen van de aansprakelijkheid na een medisch incident. |
|
Australië Het ‘Australian open disclosure framework’ uit 2014 vormt momenteel de recentste en meest uitgewerkte richtlijn op het gebied van openheid over fouten. Op verschillende niveaus wordt uiteengezet wat er in de zorginstelling moet gebeuren om een adequate opvang en afhandeling van medische incidenten te waarborgen. Als zodanig biedt het Framework handvatten om een aan lokale omstandigheden beleid op te zetten. Het Framework maakt een onderscheid in ‘lower level respones’ en ‘open disclosure’, waarbij het van de ernst en aard van het incident afhangt of er na een eerste reactie open disclosure wordt ingezet. In welke gevallen de ‘open disclosure’ aanbevelingen van toepassing zijn wordt evenwel niet geëxpliciteerd, dat moet per incident bekeken worden. Op de website van de Australische Commission on safety and quality in health care is informatie te vinden over de Australische Open Disclosure Richtlijn. Deze is van de website te downloaden. Ook overigens bevat de website veel informatie. |
Being OPEN Het Engelse ‘Being open framework’ is in 2009 geheel herzien. De richtlijn bevat om te beginnen aanbevelingen hoe een cultuur gecreëerd kan worden waarin een open beleid kan gedijen. Problematisch is de schijnbare cirkelredenering: om een open beleid te implementeren, moet een open cultuur worden gecreëerd, wat gebeurt door open met elkaar over incidenten te spreken. Wat voor praktische stappen gezet kunnen worden om hiertoe te komen wordt niet duidelijk gemaakt. Waardevolle praktische handvatten bevat het document in elk geval wel in de aanpak van het gesprek met de patiënt. Zo worden factoren genoemd waar rekening gehouden moet worden in de timing van ’the initial disclosure’ gesprek, wie daarbij aanwezig zouden moeten zijn, en wat er gezegd zou moeten worden. Niet helemaal duidelijk wordt of ’the initial disclosure conversation’ ook het eerste contact tussen zorgverlener en patiënt is. In dat geval lijkt het of er al te veel organisatie aan te pas komt om de patiënt snel te informeren, waarbij nog de vraag is of er in veel van de (acute) gevallen tijd is om met al de in Being Open genoemde factoren rekening te houden. |
|
|
Review ‘Being open’ In 2014 hebben Birks e.a. een uitgebreide review geschreven van ‘Being Open’. Doel van de review was te onderzoeken op wat voor wijze de richtlijn effectiever geïmplementeerd kon worden. Het resultaat is een waardevol document geworden, met een zeer uitgebreide literatuurbespreking van de relevante literatuur over open disclosure en kwalitatief onderzoek onder beleidsmakers, managers, zorgverleners en patiënten. |
België Aan de KU Leuven wordt aandacht besteed aan de opvang van medisch specialisten na een medisch incident. De onderzoeksgroep werkt samen met gerenommeerde internationale onderzoekers. Op de websites zijn publicaties van de onderzoeksgroep te vinden, evenals een bewerking van de Australische ‘Open Disclosure Richtlijn’. |
|
|
Verenigde Staten MACRMI is de afkorting voor Massachusetts Alliance for Communication and Resolution following Medical Injury, een samenwerkingsverband tussen patiëntenverenigingen, opleidingsziekenhuizen, verzekeraars en ‘provider organisations’ toegewijd aan het bevorderen van transparante communicatie, oprechte excuses en redelijke schadevergoeding na vermijdbare medische schade (Communication, Apology, Resolution: CARe). Op de website is informatie te vinden over het CARe programma voor patiënten, zorgverleners en belangenbehartigers. MITTS staat voor Medically Induced Trauma Support Services. MITTS richt zich sinds 2002 op de opvang voor medisch specialisten na een medisch incident. Grootste wapenfeit is de Tool Kit for Staff Support for Healthcare Organisations. De Tool Kit is te downloaden van de website en bevat informatie over de te nemen stappen bij het opzetten van een opvangprogramma voor de medische staf. Te denken is aan interessante literatuur, documentaires of wetenschappelijke bijdragen die helpen bij de verschillende stappen in de implementatie van een opvangbeleid. Het Institute for Healthcare Improvement publiceerde in 2011 het IHI White Paper: Respectful Management of Serious Clinical Events. In het White Paper worden drie prioriteiten onderscheiden: primaire prioriteit is de patiënt, hierna de zorgverlener, en ten slotte als derde de zorginstelling zelf. Het White Paper is van de website te downloaden. Ook verder is de website een bron van waardevolle informatie. |